Elke keer als je tankt, betaal je meer dan alleen de benzine zelf. Een groot deel van wat je bij de pomp betaalt, gaat rechtstreeks naar de overheid in de vorm van accijnzen. Deze extra belasting heeft een flinke impact op je tankkosten, dus het is handig om te begrijpen hoe dit systeem werkt.

Wat zijn accijnzen precies

Accijnzen zijn een speciale belasting die de overheid heft op producten zoals alcohol, tabak en brandstof. Het idee erachter is om het gebruik van deze producten te ontmoedigen, vanwege gezondheids- of milieuoverwegingen. Voor brandstof betekent dit dat je naast de gewone btw ook nog eens een vaste belasting per liter betaalt.

Anders dan de btw, die een percentage is van de verkoopprijs, is de accijns een vast bedrag per liter. Dit betekent dat je altijd hetzelfde bedrag aan accijns betaalt, ongeacht of de brandstofprijs zelf stijgt of daalt.

Hoeveel accijns betaal je nu

Per 1 januari 2025 betaal je de volgende accijnzen per liter brandstof: voor benzine 79 cent, voor diesel 52 cent en voor lpg 19 cent. Deze bedragen vormen een substantieel deel van wat je uiteindelijk bij de pomp betaalt.

Het beroemde kwartje van Kok

In 1991 verhoogde toenmalig minister van Financiën Wim Kok de accijns met 25 cent per liter. Deze verhoging werd bekend als ‘het kwartje van Kok’ en was bedoeld om het begrotingstekort te verkleinen. Hoewel de overheid de accijns in de jaren daarna bevroor en beweerde dat de verhoging daarmee werd weggenomen, is dit bedrag in feite nooit meer volledig verdwenen uit de brandstofprijs.

Jaarlijkse aanpassingen en recente ontwikkelingen

Nederland past de accijnzen normaal gesproken elk jaar aan op basis van de inflatie. Dit wordt inflatiecorrectie genoemd en betekent dat de accijnzen automatisch meestijgen met de algemene prijsontwikkeling.

Tijdens de energiecrisis in 2022, toen de brandstofprijzen door het plafond schoten vanwege de oorlog in Oekraïne, greep de overheid in. Ze verlaagde tijdelijk de accijnzen om de pijn aan de pomp te verzachten. Sinds juli 2023 zijn de accijnzen bevroren op het huidige niveau, wat betekent dat je voorlopig geen extra stijgingen hoeft te verwachten door inflatiecorrectie.

Waar gaat jouw geld naartoe

Van elke euro die je bij de pomp betaalt, gaat ongeveer 50 tot 60 procent naar de staatskas door accijnzen en btw. Slechts ongeveer 10 procent is de marge die verdeeld wordt tussen de oliemaatschappij en de pomphouder. De rest zijn inkoopkosten voor de brandstof zelf.

Dit verklaart waarom tankstations vaak sterk inzetten op de verkoop van andere producten zoals koffie, snacks of autowasservices. Op brandstof alleen valt namelijk niet zoveel te verdienen.

Wat betekent dit voor jou als automobilist

De accijnzen zorgen ervoor dat brandstofkosten in Nederland relatief hoog zijn. De overheid haalde in 2021 ongeveer 7,5 miljard euro op uit brandstofaccijnzen, een bedrag waarmee je ongeveer 250 kilometer snelweg zou kunnen aanleggen.

Voor jou als autorijder betekent het huidige beleid dat je brandstofkosten voorlopig stabiel blijven wat betreft de belastingcomponent. De overheid heeft aangekondigd dat de accijnzen ook in 2026 op het huidige niveau blijven, dus je hoeft in ieder geval geen extra verhogingen van die kant te verwachten.

Het is wel goed om te beseffen dat brandstofprijzen nog steeds kunnen fluctueren door veranderingen in de wereldmarktprijs van olie en door wisselkoersschommelingen. De accijnzen vormen echter het stabiele, voorspelbare deel van je tankkosten.